Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2015

Συνεδρία 82: Να Μείνω ή να Φύγω


Περίμενα το Eurogroup για να γράψω τη συνέχεια, αλλά οι Υπουργοί Οικονομικών μας την έσκασαν. Επειδή η Δευτέρα είναι λίγο μακρυά και καθώς χθες υπήρξε μια σύνοδος κορυφής θα προχωρήσω σε κάτι που γενικότερα οι αναλυτές απεχθανόμαστε να κάνουμε. Έχουμε τη συνήθεια να αναλύουμε τα δεδομένα αφού μας παρουσιαστούν εκ του ασφαλούς, αλλά τώρα θα κάνω μια πρόβλεψη στη λογική του «να τα λέτε, να τα γράφετε».

Ξεκινάω με τον αφορισμό των διεθνών σχέσεων ότι μια διαπραγμάτευση είναι πετυχημένη όταν παίρνεις το 6/10. Με τα δεδομένα που υπάρχουν τώρα η ελληνική κυβέρνηση έχει πάρει το 3/10 (αλλαγή στο 30% του Μνημονίου). Είναι κάτι, αλλά δεν είναι αρκετό σίγουρα και δεν είναι και συμβατό με την προεκλογική της ρητορική. Δεύτερη εισαγωγική παρατήρηση είναι ότι σε μια διαπραγμάτευση κάτι θα δώσεις και κάτι θα πάρεις. Πάντα στοχεύεις στο να πάρεις περισσότερα, χωρίς να παραχωρήσεις καίρια σημεία της πολιτικής σου και αυτό μένει να αποδειχθεί. Τέλος, δεν πιστεύω να υπάρχει κάποιος σοβαρός άνθρωπος, και όχι φανατικός οπαδός, που θα πίστευε ότι το Μνημόνιο θα καταργηθεί σε μία νύχτα (όπως έλεγαν και κυβερνητικοί προεκλογικά) και ότι δε θα υπάρξει περίοδος μετάβασης. Επειδή μένει να δούμε τα ακριβή στοιχεία της συμφωνίας, όταν αυτή επέλθει, θα αναφέρω τρία σενάρια για το πως μπορεί να εξελιχθεί αυτή η ιστορία. Ο άξονας της ανάλυσης θα είναι η ελληνική κυβέρνηση και το εσωτερικό μέτωπο, διότι έτσι θα είναι πιο εύκολη η ερμηνεία και η πρόβλεψη.

Το καλύτερο σενάριο για την ελληνική κυβέρνηση είναι να μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης με το μέρος του πλεονάσματος που θα μπορέσει να ρίξει. Σε περίπτωση που οι απαιτήσεις των δανειστών πέσουν από το 4,5% πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2,5% μένουν 4,5 δις για μέτρα, αν πέσει ακόμα περισσότερο στο 1,5% μένουν 6 δις για μέτρα. Επίσης, το ζήτημα για την ελληνική κυβέρνηση είναι να τερματίσει την επιτήρηση. Εκεί που μπορεί να εκτοξεύσει τις μετοχές της η κυβέρνηση είναι να χρησιμοποιήσει το μηχανισμό για να κάνει μια αποτίμηση του χρέους. Αν απλώς αντικαταστήσει την Τρόικα με μια τριάδα που θα συνεχίσει την επιτήρηση του ίδιου προγράμματος έχει χάσει όλο του το πλεονέκτημα. Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά έλεγε ότι α)θέλει να παραμείνει στο ευρώ, β) θα επαναδιαπραγματευτεί το Μνημόνιο, γ) θα το καταργήσει, έχει ένα πρόβλημα. Αν πετύχει στα δύο από τα τρία δεν είναι αρκετό για το εσωτερικό κοινό. Στο καλό για την κυβέρνηση σενάριο οφείλει να χρησιμοποιήσει του ξένους τεχνοκράτες για να κάνει λογιστικό απολογισμό του χρέους και μετά να τρέξει δικαστικά τις ευθύνες. Αυτό θα ικανοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων του, ενδεχομένως και του συνόλου του εγχώριου κοινού.

Το δεύτερο σενάριο είναι το μεσοβέζικο. Επιτυγχάνεται μια συμφωνία γέφυρα που επιθυμεί η ελληνική κυβέρνηση, αλλά οι μέχρι τώρα υπογεγραμμένες δεσμεύσεις από την προηγούμενη κυβέρνηση πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι το πέρας αυτής. Η κυβέρνηση παίρνει την κατάργηση του Μνημονίου αλλά όχι άμεσα και οι εταίροι ότι εκπληρώνεται η μέχρι πρότινος συμφωνία. Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ πάει έξι μήνες πίσω, αλλά δεν είναι καταστροφή. Μπορεί άλλωστε να το πουλήσει και σχετικά καλά. «Διαπραγματευτήκαμε με τους εταίρους σύμφωνα με τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις. Δυστυχώς δε λάβαμε την υποστήριξη που περιμέναμε από άλλα κράτη που βρίσκονται στη δύνη των Μνημονίων. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε καταφέρει να κρατήσει τη χώρα δέσμια και αυτά τα δεσμά δεν μπορέσαμε να τα σπάσουμε τώρα». Μια τέτοια ρητορική, ή κάτι παρεμφερές ρίχνει το βάρος στην προηγούμενη κυβέρνηση και σχεδιάζει το τι θα κάνει από το Σεπτέμβρη. Θα χάσει αρκετά μεγάλο μέρος της υποστήριξής της, όμως θα μπορέσει δυνητικά να το ανακτήσει από το Φθινόπωρο και μετά. Συνάδει με τη ρητορική της σταδιακής απαγκίστρωσης που είχε υιοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ πιο παλιά και θα μπορέσει να τη φέρει στην επιφάνεια. Οι δανειστές επίσης θα πάρουν ότι το πρόγραμμα υλοποιήθηκε.

Υπάρχει και το καταστροφικό σενάριο για την κυβέρνηση. Ένα στοιχισμένο ευρωπαϊκό μπλοκ αρνείται την οποιαδήποτε αλλαγή του προγράμματος και εξαναγκάζει την ελληνική κυβέρνηση να μην αλλάξει τίποτα στο πρόγραμμα του Μνημονίου. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Η κυβέρνηση θα αναγκαστεί σε ολική αναδίπλωση και πλήρη εγκατάλειψη των προεκλογικών της εξαγγελιών. Εκεί θα έχει δύο επιλογές: α) να κάνει δημοψήφισμα για παραμονή στο ευρώ με τη συνακόλουθη συνέχιση της Μνημονιακής πολιτικής και β) να τις εφαρμόσει ενώ να παράλληλα θα προσπαθήσει με αριστερά κοινωνικά μέτρα να ρεφάρει την οικονομική της αποτυχία. Η Ευρώπη σε αυτήν την περίπτωση θα έχει κάνει μια απόλυτη νίκη και θα δικαιώσει τη ρητορική της μη-εναλλακτικής.

Δεν αναλύω κάποιο σενάριο πλήρους κατάργησης του Μνημονίου από την Ελλάδα διότι δεν το βλέπω πιθανό. Εκείνο που πιστεύω ότι θα γίνει είναι μια μικρή παραχώρηση από τους εταίρους και μια συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση του Μνημονίου. Δεν πιστεύω ότι οι εταίροι, που έχουν και αυτοί να λογοδοτήσουν και να πουλήσουν τη συμφωνία στο δικό τους εσωτερικό κοινό, θα επιτρέψουν την άμεση κατάργηση του μηχανισμού επιτήρησης. Η ελληνική κυβέρνηση θα πάρει τη δημοσιονομική ανάσα που ζητάει για να εφαρμόσει κάποια μέτρα ανακούφισης της κοινωνίας, αλλά δε θα μπορέσει να διώξει την αστυνομία του προγράμματος, την Τρόικα δηλαδή άμεσα, όπως κι αν θέλει να την μετονομάσει για επικοινωνιακούς λόγους. Αν πετύχει αυτή τη «συμφωνία γέφυρα» που θα διώξει την Τρόικα σε έξι μήνες είναι ένας όχι τόσο επώδυνος συμβιβασμός. Αν όχι έχει χάσει κάθε ηθικό πλεονέκτημα.


Ο ΣΥΡΙΖΑ λογικά θα χάσει ένα μέρος των ψηφοφόρων της αριστεράς αν πετύχει, θα κερδίσει όμως το κέντρο ολοκληρωτικά. Αν δεν πετύχει θα δει τα ποσοστά του να επιστρέφουν ξανά σε επίπεδα δέκα ετών πριν. Υπάρχει κάτι άλλο όμως πιο ενδιαφέρον στις κινήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και στο αν αυτός θα πετύχει. Όχι στο ελάχιστο, αλλά να πετύχει έστω και στα μισά από αυτά που λέει, το οποίο θα αναλύσω στο επόμενο post. Και το ζήτημα είναι πιο πολύπλοκο για το αν θα πει ο Βαρουφάκης τη Δευτέρα αν θα πρέπει να μείνει ή να φύγει απ’ το ευρώ.

4 σχόλια:

  1. Το θέμα της χώρας μας είναι μια καυτή πατατά για όλους. Οι μεν εταίροι θέλουν να επιβάλλουν τη συνέχιση ενός καταστροφικού προγράμματος με σκοπό τον εσωτερικό θρίαμβο του καθενός, η δε κυβέρνηση επιζητά την επίλυση του θέματος με άξονα την κατάργηση της λιτότητας και φέρει ως απόδειξη τα αποτελέσματα του μέχρι σήμερα προγράμματος. Φαινομενικά, κάθε εταίρος με την απόλυτα κυριολεκτική σημασία της λέξης θα όφειλε να στηρίξει μια κυβέρνηση,που έχει την στήριξη του λαού της, και να προχωρήσει στο σχεδιασμό ενός προγράμματος ενάντια στην κρίση και τον εξευτελισμό. ΟΧΙ να προσφέρει τοκογλυφικά δάνεια γνωρίζοντας ότι η οικονομία θα βουλιάξει ακόμα περισσότερο. Ramon ΦΟΒΟΣ είναι η λέξη κλειδί. Η Ελλάδα είναι ένα πολύ δυνατό χαρτί σε αυτή την ευρωπαική "οικογένεια". Πολλοί από αυτούς το γνωρίζουν και ποντάρουν στην εξαρτηση τοκογλυφικών προγραμμάτων με βλέμμα αγγέλου και στήριξης των αδερφών μας στην Ελλάδα. Η προσπάθεια αλλαγής δεν είναι θέμα ελληνικό αλλά ευρωπαικό.
    Τώρα σχετικά με τα σενάρια, αμφιβάλλω πάρα πολύ την έξόδο από ευρώ γιατί μετά θα ακολουθήσουν δεινά όχι για τη χώρα μας μονο αλλά και για άλλες οικονομίες στην ευρωζώνη. Επίσης, γεράκια και αρκούδες τρίβουν ήδη τα χέρια τους και ένα δυνατό γεωπολιτικό οικόπεδο δεν το χαρίζεις έτσι. Πιο πολύ κλίνω προς το 2ο σενάριο σου!Θεωρώ ότι ακολουθεί μαγείρεμα, πετάμε μέσα λίγο κατάργηση της λιτότητας, ξεγράφουμε διαγραφή χρέους και το ψήνουμε και το παρουσιάζουμε την Τρίτη. Δευτέρα τα βαφτίσια με τους νονούς και καλεσμένους γεμάτους αναμεικτα συναισθήμα. Από Τρίτη θα το φάμε και καλή μας όρεξη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. πιστευω κι εγω οτι μαλλον θα συμβιβαστουμε προσωρινα με το 30%. ειναι κι αυτο μια αρχη, κι αν οπως λενε ο επιπλεον χρονος μας βοηθησει να σταθουμε στα ποδια μας (διαπραγματευτικά) και αργοτερα να επιδιωξουμε το κατι παρα πανω, ακομα καλυτερα.

    μεχρι που πιστευεις οτι μπορουμε να μπλοφαρουμε με δημοψηφισματα και εξοδο απ το ευρω? παιζει να μας πουνε "καντε οτι θελετε, δεν μας επηρεαζει το grexit"? στην ακραια περιπτωση που αποφασισουμε οτι δε θελουμε ευρωπες και μας αρεσει η δραχμη, εχουμε ελπιδες να τσουλησει το πραγμα ή θα εχουμε νεες ουκρανιες? αφου ειναι σιγουρο οτι θα παμε για βοηθεια σε ρωσια, κινα.

    υ.γ. χθες πηρα γραμμη οτι ο φιλος σου ο αντωναρος γραφει στο sdna.gr. ωραιο φαινεται το σαιτ και λενε οτι δε θα κωλοσουν να τα βαλουν με το παρασκηνιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Απαντώντας και στους 2:

    Νομίζω ότι το πιο ειλικρινές που έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά είναι ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό άρα και η λύση πρέπει να είναι ευρωπαϊκή. Κάπου εκεί το πάνε. Η Ελλάδα είναι αρκετά μόνη της στη διαπραγμάτευση σε αυτά που ζητάει. Η Ιταλία μπορεί να την υποστηρίξει μερικώς, όπως και οι Αυστρία, Γαλλία, αλλά πάλι μερικώς. Δηλαδή όχι στην ακραία λιτότητα και στο δόγμα της εσωτερικής υποτίμησης, αλλά όχι και στη γιγάντωση του δημοσίου ή στο πάγωμα των ιδιωτικοποιήσεων. Η Ισπανία του Rajoy βλέπει στο ΣΥΡΙΖΑ έναν καθρέφτη του Podemos, οπότε κάθε επιτυχία της Ελλάδος στην ΕΕ, είναι ήττα για την ισπανική κυβέρνηση. Η Πορτογαλία & η Ιρλανδία ακολούθησαν το πρόγραμμα και διαφορετική μεταχείριση της Ελλάδος θα τους κάνει να φανούν μαλάκες. Με τέτοιο καταμερισμό δυνάμεων το 30% + περιορισμό λιτότητας είναι καλά, αν πετύχουν Τσίπρας & Βαρουφάκης να μην έρχονται και κλιμάκια στην Ελλάδα από την Τρόικα, ή όπως θέλουν να τη λένε, θα είναι θρίαμβος.

    Τώρα το Grexit νομίζω ότι δεν είναι ενδεχόμενο. Αμφιβάλλω αν είναι και διαπραγματευτικό χαρτί. Βέβαια, αν οι δανειστές πουν όχι σε όλα, θα είναι μια καλή μπλόφα. Είναι όμως ο κανόνας του πόκερ όταν ο άλλος παίζει τα ρέστα του. Μπορεί να μπλοφάρει, αλλά σου κοστίζει πολύ να το μάθεις. Πιστεύω ότι η ευρωζώνη μπορεί να αντέξει ένα Grexit πιο εύκολα απ ότι 5 χρόνια πριν. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι βραχυπρόθεσμα δε θα φέρει τεράστιες συνέπειες, οι οποίες με έναν έντιμο συμβιβασμό μπορούν αν αποφευχθούν. Σε περίπτωση εξόδου η Ελλάδα δε νομίζω ότι κινδυνεύει να γίνει Ουκρανία ή Κόσοβο καθώς εκεί το πρόβλημα δημιουργήθηκε λόγω της εθνοτικής σύστασης του πληθυσμού. Μπορεί όμως να γίνει Μεξικό ή Ταϋλάνδη, πράγμα όχι ευχάριστο.

    Όσο για το φόβο που λέει ο thry leon, όταν ήταν η κυρίαρχη κυβερνητική, αλλά και ευρωπαϊκή ρητορική για 5 χρόνια, δε γίνεται να φύγει με μιας. Μια Ευρώπη που θα συνδιαλέγεται πάντως είναι προτιμητέα από μονομερείς ενέργειες. Πιστεύω ότι τη Δευτέρα θα υπάρξει συμφωνία, αλλά δεν ξέρω ακόμα ποιος θα είναι ο κερδισμένος και σε πιο βαθμό. Επειδή στην Ελλάδα όλοι έχουν μάθει να παίζουν με απολυτότητες νίκης-ήττας, στην πολιτική υπάρχει και το σχετικό. Μια σχετική νίκη, μπορεί να μην είναι απόλυτη (relative and not total victory), είναι όμως καλύτερη από το τίποτα. Το ίδιο ισχύει και για την ήττα.

    ΥΓ. Ευχαριστώ για την πληροφορία. Θα τον ξαναδιαβάζω. Δεν προλαβαίνω να τα ελέγχω όλα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τελικά μάλλον έχουμε μία συμφωνία όπου όλοι είναι σχετικώς δυσαρεστημένοι. Για μένα αυτό είναι μία καλή συμφωνία. Άσχετο που όλοι λέν ότι έιναι λίγο εως πολύ ευχαριστημένοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή