Συνεδρία 46: Γηγενής στο Μαύρο

Το βόρειο Λονδίνο είναι μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από τη σκοτεινιά της. Όχι με την παρακμιακή έννοια της λέξης, αλλά με την υποβλητική της πλευρά, αυτό που περιγράφεται στα νέα Ελληνικά εύστοχα με τη λέξη gothic.  Η σκοτεινή πλευρά της πόλης, όχι όμως η βρώμικη πλευρά της, ούτε καν η παράνομή της. Η εξωτερική αυτή μουντάδα όμως δεν επηρεάζει τους ανθρώπους. Η ζωή είναι εξαιρετικά γρήγορη, όπως σε όλη την πόλη, αλλά οι κάτοικοι παραμένουν ευχάριστοι. Με τις δικές τους ασχολίες και υποχρεώσουν περνούν τη ζωή τους μέσα σε αυτό το σκηνικό.

Στο Νότο έχουμε τη βαθιά πεποίθηση ότι ο καιρός επιδρά καταλυτικά πάνω στους ανθρώπους. Θεωρούμε ότι είμαστε πιο ανοιχτοί, πιο ευχάριστοι, πιο έξω-καρδιά, πιο φιλόξενοι και πιο διασκεδαστικοί από τους κρύους και ξενέρωτους Βορείους. Φυσικά όσοι έχουμε ζήσει έξω από την Ελλάδα έχουμε τεστάρει και αναθεωρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτό στο στερεότυπο. Εκτός αν υπάρχει κάποιος που δεν έχει γνωρίσει ποτέ του ξενέρωτο και βαρετό Έλληνα, οπότε και μπορεί να σταματήσει την ανάγνωση εδώ.

Αυτή τη στιγμή δουλεύω σε ένα ινστιτούτο με τρεις Άγγλους, δύο Ιταλούς, μια Αμερικανίδα, μια Νοτιοκορεάτισα, μια Ουκρανή, ένα Σύριο και έναν Κινέζο. Το εργασιακό μου περιβάλλον αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την πολυπολιτισμικότητα αυτής της πόλης. Ζούμε και δουλεύουμε χωρίς να έχουμε προβλήματα με το χώρο, με τις υπηρεσίες και με το κράτος. Πολλά πράγματα είναι αυτονόητα, όπως πχ η κάρτα για να πληρώνονται οι φόροι, η κάρτα δημότη, με την οποία ψηφίζουμε, και λοιπά γραφειοκρατικά αναγκαία που σου δίνονται αυτόματα. Το κακό είναι ότι πολλές φορές η ψυχολογία μας επηρεάζεται από αυτά που συμβαίνουν στις χώρες καταγωγής μας, διότι όλοι οι μη Άγγλοι δε γεννηθήκαμε σε Βρετανικό έδαφος, αλλά στα κράτη υπηκοότητάς μας.

Η κοπέλα από την Ουκρανία την προηγούμενη βδομάδα κάποια στιγμή έφυγε από το γραφείο. Χάθηκε για περίπου μία ώρα και επέστρεψε μετά στην εργασία της. Οι υπόλοιποι σφιχτήκαμε, κοιταχτήκαμε, και αποφασίσαμε βουβά να μην της πούμε κάτι. Όχι εκείνη τη στιγμή τουλάχιστον. Ήθελε το χρόνο της, τον δώσαμε και δεν υπήρξε λόγος να την πιέσουμε παραπάνω. Η Μ. Όμως τον τελευταίο καιρό είναι διαφορετική. Μόνιμα συννεφιασμένη και με παγωμένο χαμόγελο. Μέχρι τότε ήταν μια χαμογελαστή κοπέλα με πολύ χιούμορ και σπιρτάδα στις κινήσεις της. Τρεις βδομάδες τώρα δουλεύει μηχανιστικά. Περισσότερο ως εκτόνωση και με καμία δημιουργική διάθεση. Η Μ. κατάγεται από το Χάρκοβο και είναι η μόνη από την οικογένειά της που βρίσκεται εκτός Ουκρανίας.

Ο Α. την καταλαβαίνει ίσως καλύτερα από όλους μας. Άσχετα με το γεγονός ότι η στενή του οικογένεια δε μένει πια στη Συρία. Είναι οι περισσότεροι εδώ, στο Λονδίνο, ενώ κάποιοι συγγενείς του έχουν μεταναστεύσει στη Γερμανία. Με εκείνους τους φίλους του που έμειναν πίσω έχει χάσει πια επαφή λόγω εμφυλίου. Δεν ξέρει τι έχουν απογίνει οι άνθρωποι, γνωρίσει όμως τι έχει συμβεί στον τόπο του. Σε ένα χωριό κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ μεγάλωσε, από το οποίο πια δεν έχει απομείνει τίποτα πέρα από τα κουφάρια έρημων σπιτιών. Ο ίδιος θεωρεί τραγική ειρωνεία να δουλεύει πάνω στη διεθνή ασφάλεια. Η σκοτεινιά του δεν είναι μόνιμη, όποτε όμως έρχεται ένα θέμα για τη Συρία, πράγμα όχι ιδιαίτερα σπάνια τα μάτια του χάνονται στη δύνη του χρόνου. Οι παιδικές μνήμες είναι μια φυλακή που δύσκολα αποχωρίζεσαι.

Εγώ και οι Ιταλοί είμαστε σε μια διαφορετική φάση. Οι οικογένειές μας και οι φίλοι μας μπορεί να παραμένουν στις χώρες μας, να έχουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης, αλλά δε βιώνουν θερμούς πολέμους. Προσπαθούν να καταπολεμήσουν τον ψυχαναγκασμό της οικονομικής καταπίεσης, αλλά ως εκεί. Καταλαβαίνουμε σε κάποιο βαθμό τους άλλους δύο συναδέλφους, αλλά δεν μπορούμε να τους νιώσουμε. Είναι διακριτά αισθήματα η αγωνία και ο προβληματισμός από το μαύρο της ψυχής.

Ζω στο Βόρειο Λονδίνο. Μου αρέσει αυτή η υποβλητικότητα των κτηρίων και η γοτθική ατμόσφαιρα της γειτονιάς. Οι δύο μου συνάδελφοι δεν είναι τα μοναδικά παραδείγματα εσωτερικής σκοτεινιάς που έχω συναντήσει στη ζωή μου. Είναι όμως τα μόνα παραδείγματα που έχω γνωρίσει που τους επηρεάζουν τόσο πολύ εξωτερικές καταστάσεις και γεγονότα. Και αυτό το λέω επειδή η πρώτη μου επαφή μαζί τους ήταν όταν τα πράγματα στις χώρες τους ήταν καλά ή έστω κοινότοπα. Ελπίζω να αλλάξουν τα πράγματα. Για τον κάθε Α. και την κάθε Μ. όσο και για τους ανθρώπους που ζουν εκεί όπου τώρα γίνεται χαμός. Για να ξαναβρούν τα χρώμα τους οι άνθρωποι  που δεν είναι γηγενής στο μαύρο.

Συνεδρία 45: Βαρέθηκα το τατουάζ με το τριαντάφυλλο

 

Το κείμενο έπρεπε να ανέβει χθες, αλλά κάτι τεχνικά προβλήματα το καθυστέρησαν. Λίγα λόγια αυτή τη φορά. Χθες ήταν η μέρα που γιορτάζουν οι Ιρλανδοί. St. Patrick’s day και οι απανταχού Ιρλανδοί πίνουν Guinness, φοράνε πράσινα και μαύρα, στολίζονται με τριφύλλια και χορεύουν τους παραδοσιακούς τους χορούς.

Πολλές φορές θα ακούσεις να μιλούν και τη μεσαιωνική γλώσσα τους. Τα Gaelic όχι μόνο μοιάζουν, αλλά έχουν εμπνεύσει τη γλώσσα των ξωτικών στη λογοτεχνία και στα παιχνίδια φαντασίας. Μπορεί τα ξωτικά όπως εμφανίζονται στην Ιρλανδική μυθολογία να είναι κάτι κοντά, φιλοχρήματα πλάσματα, καμία σχέση με τις αιθέριες υπάρξεις των φανταστικών κόσμων, όμως η γοητεία τους παραμένει αναλλοίωτη.

Λαός ταλαιπωρημένος και βασανισμένος. Από το μεγάλο λοιμό του 19^ου αιώνα, όταν πέρα από τους αναρίθμητους θανάτους ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας που ολόκληρος πληθυσμός εξαναγκάστηκε σε εκούσια μετανάστευση για να επιβιώσει, μέχρι σήμερα όπου τους αντιμετωπίζουν οι υπόλοιποι Αγγλόφωνοι ως εργατικό δυναμικό και μόνο. Όμως έχουν τις στιγμές τους, την παράδοση και τα τραγούδια τους και ξέρουν να γλεντάνε. Μέσα στις παραδόσεις τους είναι και τα τατουάζ. Οι ναύτες, οι οικοδόμοι, οι αγρότες, όλοι έχουν τα δικά τους ξεχωριστά και διακριτά.

Πολλά χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, στην Αθήνα, στις 17 Μαρτίου 1988 ένας αυθεντικός τύπος θέτει τέρμα στη ζωή του. Ο Νικόλας Άσιμος αρνήθηκε μια ζωή για να δημιουργήσει μιαν άλλη νέα, διαφορετική. Δεν υποτάχθηκε ποτέ σε ένα σύστημα που τον κυνήγησε ανελέητα, διότι τους χάλαγε τη μαγιά. Έγραψε τραγούδια και κείμενα. Αναρχικός όχι μόνος στην ιδεολογία, αλλά και στη συμπεριφορά του. Ένας αυθεντικός, καθαρός και ρομαντικός άνθρωπος, που λείπει πολύ.

Έφυγε μόνος του, όπως επέλεξε ο ίδιος, όταν είπε: Βαρέθηκα. Παρέα με ένα τριαντάφυλλο στον τάφο του από τους φίλους του. Τριαντάφυλλο που θα χτύπαγε ένα Ιρλανδός στο μπράτσο του τατουάζ.

Συνεδρία 44: Το Μπαλέτο του Δρόμου

Πέρα από τα όσα ενδιαφέροντα, θλιβερά ή κωμικά που διαδραματίζονται στη διεθνή σκακιέρα, στην Ουκρανία υπάρχει και το κομμάτι του εσωτερικού. Ο νέος, τοποθετημένος (δε με ενδιαφέρει από ποιους, με νοιάζει ότι δεν είναι εκλεγμένος), πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσένιουκ έχει στήσει μια κυβέρνηση αρκετά περίεργη. Ο ρωσικός στρατηγικός εξαναγκασμός στην Κριμαία έθεσε σε κίνησε και άλλες δυνάμεις. Όμως να τα πάρω τα πράγματα με μια λογική σειρά.

Ο παραπάνω χάρτης καταδεικνύει τον εθνοτικό διαχωρισμό της Ουκρανίας. Αυτό δε σημαίνει κάτι για τη λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους. Αν κάποιος δει τους αντίστοιχους χάρτες από Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, και λοιπές χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου, μοιάζουν με ψηφιδωτό. Η σύνδεση επίσης με τη γλώσσα δεν είναι τυχαία. Όλες οι γλώσσες που παρουσιάζονται στο χάρτη απολάμβαναν καθεστώς συνεπίσημης γλώσσα, που μεταφράζεται ότι μπορούσαν να μιλιούνται, να διδάσκονται και να χρησιμοποιούνται στα δημόσια έγγραφα. Η μετά-σοβιετική Ουκρανία ήταν ένας κράτος, όμως σε καμία περίπτωση ένα έθνος-κράτος.

Με την πτώση του τείχους του Βερολίνου έδινε μια χρυσή ευκαιρία σε όλες τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες (μιλάω μόνο για αυτές και όχι τα κράτη στη σφαίρα επιρροής) να προσδεθούν στη Δύση. Αντίθετα όμως με τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, η Ουκρανία έμεινε πιο κοντά στη Μόσχα. Όχι τυχαία, ο μεγάλος εθνικά ρωσικός και ρωσόφωνος πληθυσμός έπαιζε ρυθμιστικό ρόλο. Τρεις από τους τέσσερις εκλεγμένους προέδρους από το 1994 και μετά ήταν από το ρωσικό κομμάτι της Ουκρανίας, μοναδική εξαίρεση ο Βίκτωρ Γιούσενκο, πρόεδρος της ‘πορτοκαλί επανάστασης’. Όλοι όμως προσπαθούσαν από το Κίεβο να ισορροπήσουν μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ, για να μη διχάσουν τη χώρα. Ο Πολωνικής καταγωγής πρώην σύμβουλος ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Zbigniew Brzezinski υποστήριζε ότι αυτή η ‘Φινλανοποίηση’ της Ουκρανίας ήταν η σωστότερη λύση.

O Brzezinski, που φιλορώσο δεν τον λες, θεωρούσε ότι όσο η Ουκρανία έμπαινε στη γραμμή της Μόσχας, διατηρούταν η περιφερειακή ισορροπία. Αυτό συνέβαινε διότι ο Ουκρανικός εθνικισμός είχε ως στόχο πάντα την Πολωνία. Οι Πολωνοί αποτελούν τους αιώνιους εχθρούς των Ουκρανών εθνικιστών, για θρησκευτικούς κυρίως λόγους και δευτερευόντως πολιτικούς που σχετίζονται με την κατοχή του Ουκρανικού εδάφους από το Δουκάτο της Βαρσοβίας. Επίσης, το ρωσόφωνο κομμάτι της Ουκρανίας δεν είχε τα καλύτερα αισθήματα απέναντι στους Πολωνούς. Ο ίδιος βέβαια δεν μπορεί να είναι ανερμάτιστος στη συγκεκριμένη περίπτωση. Μια εθνικιστική, δυτικόστροφη Ουκρανία θα απειλούσε άμεσα την Πολωνία. Μια ενδεχόμενη ένταξή της στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ θα προκαλούσε τη Ρωσική αντίδραση με την Ανατολική και Νότια Ουκρανία να εκφράζουν αποσχιστικές τάσεις. Ενδεχόμενη προσάρτηση αυτών των περιοχών στη Ρωσία θα έβαλε έμμεσα ξανά την Πολωνία με το νέο, ισχυρότερο, ρόλο που θα έπαιζε η Ρωσία στο περιφερειακό και παγκόσμιο παιχνίδι.

Σε όλη την ιστορία της ανεξάρτητης Ουκρανίας από το 1994 και μετά, κάθε διεφθαρμένη ολιγαρχική κυβέρνηση αντικαθίστατο από μια διεφθαρμένη ολιγαρχική κυβέρνηση.  Ακόμα και μετά την ‘Πορτοκαλί Επανάσταση’ οι ηγέτες του συνασπισμού κατηγορούσαν ο ένας τον άλλο, εγγυόμενοι έτσι την αποτυχία της προσπάθειας. Η αποτυχία επιβεβαιώθηκε από την εκλογή του ρωσόφιλου Γιανουκόβιτς το 2010. Το Κίεβο προσπαθούσε σταδιακά να παραγκωνίσει τα ρώσικα και τη ρώσικη κουλτούρα από τη δημόσια σφαίρα. Με πολιτικούς ελιγμούς το έκανε αργά και σταδιακά, χωρίς να ενοχλεί τη Μόσχα. Η Ουκρανία ήταν de facto 2 κράτη και η ενώτητά της απαιτούσε λεπτότητα. Ένας Ανατολικός Πρόεδρος εξασφάλισε το καλό προσωπείο που ζητούσε η Μόσχα. Ακόμα και οι ‘Πορτοκαλί’ το κατάλαβαν γρήγορα. Όμως, το Δυτικό κομμάτι απαιτούσε πια ρήξη με τη Ρωσία, καθώς το έβλεπε ως μια διαρκή σύνδεση με το παρελθόν και τη σοβιετική περίοδο.

Ο συνασπισμός Euro-Maidan που κινητοποίησε τους Ουκρανούς στο Κίεβο και προέκρινε το εθνικό συμφέρον και την εθνική ταυτότητα. Κάτω από αυτή τη μπαντιέρα, επεδίωκαν τη ρήξη με τη Ρωσία με δύο παράπλευρες συνέπειες: 1) να εξάγουν τις αντιδράσεις και τις κινητοποιήσεις στη Ρωσία, προκαλώντας κρίση στο καθεστώς Πούτιν και 2) να δημιουργήσουν μια σύγχρονη, δυτική Ουκρανία με δημοκρατικούς θεσμούς και φιλελεύθερη οικονομία, κόβοντας τη γέφυρα των Ρώσων προς την Ευρώπη και δημιουργώντας τάσεις στη Ρωσία για αντίστοιχες απαιτήσεις. Οι ίδιοι πάλι, όπως και οι ‘Πορτοκαλί’ φρόντισαν να υπονομεύσουν τη δική τους προσπάθεια.

Πανηγυρίζοντας τη νίκη τους στην ανατροπή της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς κάτω από σβάστικες και λοιπά εθνικιστικά σύμβολα δεν τους έκανε ακριβώς συμπαθείς. Ο σχηματισμός της κυβέρνησης επίσης δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Ο υπεύθυνος εθνικής ασφαλείας Αντρίη Παρούμπιη είναι ο ιδρυτής και πρόεδρος του Ουκρανικού Εθνικό-σοσιαλιστικού κόμματος, που μετονομάστηκε Σβόμποντα. Ο νέος πρόεδρος του Σβόμποντα, Όλεγκ Τυαχνίμπογκ, είναι αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφαλείας και από τις προεξέχουσες προσωπικότητες του Euro-Maidan. Η ακροδεξιά, παρακρατική οργάνωση UNA-UNSO έλαβε θέσεις στο στράτευμα. Το Σβόμποντα επίσης έχει στην κυβέρνηση τον αντιπρόεδρό της, φανατικό πολέμιο των δικαιωμάτων των γυναικών και των ομοφυλοφίλων (inception αυτό) και το γενικό εισαγγελέα.

Δεν ήταν όλοι στις συγκρούσεις ακροδεξιοί. Ήταν όμως το πιο φασαριόζικο κομμάτι. Οι υπόλοιποι ενώθηκαν διότι δεν άντεχαν άλλο την πρόσδεση της Ουκρανίας στο ρωσικό άρμα. Εντούτοις, αυτοί περιθωριοποιήθηκαν από τους ακροδεξιούς, σε μια διαδικασία που μια μελέτη του πανεπιστημίου Columbia χαρακτήρισε ‘εξαιρετικά αποτελεσματική μειοψηφία’. Οι περισσότεροι Ουκρανοί νέο-φασίστες έχουν, όπως σχεδόν παντού πλήρη άγνοια, για το τι συνέβη στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για το ‘Μπαντέρα’ και τους συνεργάτες των Ναζί. Γοητεύονται από την ιδέα μια Ουκρανίας που θα είναι έθνος-κράτος και τέλος.

Το πραγματικό γκελ που κάνει το Σβόμποντα στην Ουκρανική κοινωνία δεν φτάνει καν την εκλογική επιτυχία της Χρυσής Αυγής. Μετά από όλα όσα διαδραματίστηκαν στο πρώτο γκάλοπ το Σβόμποντα παίρνει 5,5% μόλις. Το κεντρικό πρόβλημα όμως της νέας κυβέρνησης είναι η νομιμοποίησή της. Πήραν τα διαπιστευτήρια από ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά δεν είναι εκλεγμένοι. Και η κρίση στην Κριμαία δυσκολεύει την κατάσταση. Η Ρωσία είχε ζητήσει την προσάρτηση της Κριμαίας από το 1992. Το 1994 επετεύχθη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που εξασφάλιζε μεγάλη αυτονομία στην Κριμαία και το δικαίωμα των Ρώσων να σταθμεύουν ως 26.000 στρατιώτες εκεί. Αυτό το δικαίωμα κάνει χρήση τώρα ο Πούτιν, αυξάνοντας την πίεση και το στρατηγικό εξαναγκασμό. Διότι οι διεθνείς σχέσεις δεν είναι μπαλέτο του δρόμου.

Συνεδρία 43: Αναλώσιμοι Ήρωες

Τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες, για άλλη μια φορά, της απλοϊκότητας στην ανάλυση που μαστίζει την Ελλάδα. Ανήκω σε εκείνους που έχουν σπουδάσει ένα αντικείμενο για το οποίο όλοι έχουν άποψη. Στις διεθνείς σχέσεις όλο και κάτι έχει να πει ο καθένας. Οι απόψεις, διότι κρίσεις δεν μπορούν να χαρακτηριστούν όσο ευγενικός και αν θέλω να είμαι, είναι επιδερμικές και αναπαράγουν τα στερεότυπα. Ποιος είναι με τους Αμερικάνους, την Ευρώπη, τους Ρώσους, τους Ναζί, εξαρτάται από τα δεδομένα του πιστεύω και το τι ψηφίζει στην Ελλάδα. Μόνο που το ζήτημα της Ουκρανίας είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, με αδιευκρίνιστες ακόμα συνέπειες και προεκτάσεις.

Υπάρχει ένα γενικό συμπέρασμα που αφορά τις διεθνείς σχέσεις, πολλές διαφορετικές πτυχές των γεγονότων και τρεις σημασιολογικά ενδιαφέρουσες προεκτάσεις. Το συμπέρασμα είναι ότι το διεθνές σύστημα λειτουργεί ακόμα από τις επιλογές των κρατών. Όσο η διεθνής κοινότητα είναι άναρχη, δηλαδή δεν υπάρχει μια υπερκρατική αρχή να επιβάλει στα κράτη την τήρηση των διεθνών συμβάσεων, το κράτος κινεί τις εξελίξεις, ανάλογα με την ισχύ του. Η ισχύς εντούτοις αποτελεί σχετική έννοια. Αξιολογείται ανάλογα με την ισχύ των αντιπάλων, όπου αντίπαλοι δεν είναι κατ’ ανάγκη εχθροί, αλλά και διεθνείς ανταγωνιστές σε οποιοδήποτε πεδίο.

Μετά τις διαδηλώσεις στο Κίεβο και την ανατροπή της κυβέρνησης Γιανουκόβιτς, ΗΠΑ και ΕΕ έτρεξαν να συνδράμουν στη δημιουργία νέας κυβέρνησης. Κλήθηκε και το ΔΝΤ για να δώσει οικονομική βοήθεια. Ο νέος πρωθυπουργός προέρχεται από το χώρο των Ουκρανών εθνικιστών, αλλά αυτό είναι μικρό ζήτημα. Ακολουθώντας το δόγμα Ρούζβελτ, αυτός είναι δικός μας μπάσταρδος, ο προηγούμενος ήταν του Βλαδίμηρου. Τον οποίο Βλαδίμηρο ξέχασαν στις διαπραγματεύσεις και τις συμφωνίες για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης στην Ουκρανία. Εδώ μπαίνει ο πρώτος καταλύτης της ιστορίας. Δεν αφήνεις ποτέ ένα μεγάλο παίχτη απέξω, ειδικά όταν έχει άμεσα συμφέροντα σε μια περιοχή. Η κυβέρνηση Τουρτσίνωφ δημιουργήθηκε μερικώς από εσωτερικές διαδικασίες, όταν προκρίθηκε από όλες τις φράξιες που διαδήλωναν στο Κίεβο κατά του Γιανουκόβιτς και αποτελείται από το πιο δυναμικό κομμάτι (αλλά όχι το μοναδικό) των κινητοποιήσεων που ήταν οι εθνικιστές. Το άλλο κομμάτι ανήκει στην αποδοχή της από ΗΠΑ και ΕΕ.

Οι τελευταία νομιμοποιούν μια μη εκλεγμένη κυβέρνηση, επειδή απλώς αντικατέστησε ένα φιλορωσικό, διεφθαρμένο καθεστώς. Δεν εξετάζουν τι είναι, από ποιους αποτελείται, είπαμε, δικοί μας μπάσταρδοι αυτή τη φορά. Μόνο που εκείνος που είχε το δικό του μπάσταρδο πριν δεν είχε την ίδια άποψη. Η Ρωσία αντιδρά ακολουθώντας σκληρή γραμμή. Αντιδρά για πολλούς λόγους. Αρχικά, επειδή στη συμφωνία οι άλλοι μεγάλοι την άφησαν απέξω, για μια περιοχή ζωτική για τα συμφέροντά της. Δεύτερον, διότι χάνει τον έλεγχο μιας ακόμα συνορεύουσας χώρας και ο φόβος της στρατηγικής περικύκλωσης αυξάνεται. Τρίτον, επειδή υπάρχει τεράστιος εθνικά και γλωσσικά ρωσικός πληθυσμός στην Ανατολική Ουκρανία. Τέταρτον, οι ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη περνούν κατά 35% από αγωγούς που βρίσκονται σε Ουκρανικό έδαφος. Πέμπτον, περιορίζεται η πρόσβαση της Ρωσίας οικονομικά και στρατιωτικά στη Μαύρη Θάλασσα με την απώλεια των βάσεων στην Κριμαία.

Προέκταση πρώτη: οι ΗΠΑ παραμένουν το ισχυρότερο κράτος στον κόσμο, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλη η διαφορά τους από τους ανταγωνιστές. Πριν από 15 χρόνια, η Ρωσία δε θα μπορούσε να κάνει τίποτα για να προστατεύσει τα συμφέροντά της στην Ουκρανία. Σήμερα δεν είναι έτσι, παρά τη σύμπραξη ΗΠΑ και ΕΕ, ο Πούτιν προχωράει σε πιο δραστικά, στρατιωτικά μέτρα. Προέκταση δεύτερη: Παρόλο που ζούμε σε ένα κόσμο όπου ο οικονομικός φιλελευθερισμός έχει γίνει το απόλυτο δόγμα βάση του οποίου κινούνται οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις, οι διεθνείς σχέσεις ορίζονται από τη Realpolitik. Κυνικός πολιτικός ρεαλισμός που κάνει τους Αμερικανούς υποκριτικά να δηλώνουν ότι κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάζει μονομερώς την εδαφική ακεραιότητα άλλου κράτους (εκτός από τους ίδιους φυσικά) και τους Ρώσους να κάνουν επίδειξη δύναμης λέγοντας ότι ή το διεθνές δίκαιο ισχύει για όλους, ή για κανέναν. Μετάφραση: είμαστε πια αρκετά ισχυροί ώστε να το παραβιάζουμε χωρίς να φοβόμαστε τις συνέπειες, όπως το κάνετε και εσείς.

Προέκταση τρίτη και πιο σημαντική: η επιλογή του στρατηγικού εξαναγκασμού της Μόσχας καταδεικνύει την υπεροψία των ΗΠΑ και την απόσταση που έχουν πάρει από την Ατλαντικό μέτωπο, έναντι του Ειρηνικού. Ο Obama κατηγόρησε ανοικτά τη CIA ότι απέτυχε να προβλέψει τη Ρωσική κινητοποίηση. Η πραγματικότητα όμως δείχνει ότι αυτό θα ήταν ελάχιστα δυνατό να προβλεφθεί με ακρίβεια. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ο προϋπολογισμός του Πενταγώνου κατευθύνεται κατά 60% στον Ειρηνικό και το ίδιο συμβαίνει με τις μυστικές υπηρεσίες. Ειδικά το Ρωσικό τμήμα της CIA έχει περιοριστεί στο 19% αυτού που ήταν το 1994. Η Μόσχα το γνωρίζει αυτό και το εκμεταλλεύεται. Η Ουκρανία ήταν στις χώρες που μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου ανήκαν στο χώρα που ονομάστηκε ‘στρατηγικής ασάφειας’ (strategic ambiguity). Περιοχές που κανείς δε φρόντισε να χωρίσει και να κατατάξει σε σφαίρες επιρροής. Το 1994 υπογράφηκε ένα Memorandum μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας, όπου η πρώτη εγγυόταν την εδαφική ακεραιότητα της δεύτερης. Το Memorandum ήταν αποτέλεσμα της συμφωνίας η Ουκρανία να επιστρέψει στη Ρωσία τον Σοβιετικό πυρηνικό οπλισμό που βρισκόταν στο έδαφός της το 1991. Όμως η συμφωνία δεν κυρώθηκε ποτέ από την Αμερικανική Σύγκλητο.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία δέσμευση στην Ουκρανία, αντίθετα με τα θρυλούμενα. Ο Πούτιν το γνωρίζει και ποντάρει στη Αμερικανική μπλόφα για να δει ποιες είναι οι πραγματικές κόκκινες γραμμές. Επιστρέφουμε σε νέους αναλώσιμους ήρωες.

ΥΓ. Αυτό είναι το πρώτο κομμάτι της ανάλυσης. Θα ακολουθήσει 2^ο μέρος το Σάββατο για το άλλο μισό, που είναι η ίδια η Ουκρανία.