Συνεδρία 31: Συμφιλίωση

Υπάρχουν μερικά πράγματα που δεν μπορείς να τα αποτυπώσεις όπως τους πρέπει. Ξοδεύεις ενέργεια, σκέψη, χρόνο για να βρεις τον καταλληλότερο τρόπο αλλά πάντα κάπου χάνει το τελικό αποτέλεσμα. Παρουσιάζεται ελλιπές και ανολοκλήρωτο. Θυμάμαι σε μια από τις πρώτες του συναυλίες το Μίλτο Πασχαλίδη, αφού έχει παίξει τρία – τέσσερα τραγούδια για το χωρισμό και τη μοναξιά να λέει: ‘Παλεύεις με μια ιδέα και τη γράφεις έτσι, τη λες αλλιώς και μετά έρχεται ένας καριόλης και γράφει αυτό’. Ο ‘Ακροβάτης’ είναι η ορθή απεικόνιση όλων των προηγουμένων. Σπουδαία και τέλεια πράξη, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης.

Η 6/12 είναι μια ημερομηνία που αποκτά διαρκώς ένα ιδιαίτερο βάρος. Παίρνοντας τα πράγματα χρονικά, αυτήν την ημερομηνία το 1990 η Ελλάδα χάνει το σπουδαιότερο ροκά της. Ο Παύλος Σιδηρόπουλος όχι μόνο έφερε και ανέπτυξε το ροκ στη χώρα, αλλά το συνέδεσε και με μια γενιά. Την ίδια γενιά που μεγαλώνοντας απογοήτευσε πρωτίστως τα δικά της όνειρα, πριν χαντακώσει ακόμα και το δικαίωμα στο όνειρο εκείνων που ακολουθούσαν. Το ροκ του παράλογου, των σκληρών και αληθινών στίχων, της ελπίδας, της αισιοδοξίας. Ο Παύλος υπήρξε ο πρώτος που μίλησε ανοιχτά για τα ναρκωτικά σε αμφιθέατρα και συναυλίες: ‘Πρέζες υπάρχουν πολλές, αλλά η ηρωίνη σκοτώνει. Αυτή είναι η μόνη διαφορά’. Πριν πεθάνει άφησε πέρα από τα γνωστά του κομμάτια, μια σπουδαία ιδέα: το πάντρεμα του ροκ με την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Στα ‘Μπλουζ του Πρίγκιπα’ υπάρχει αυτή η μαγιά, την οποία πήραν αργότερα ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και οι Χαΐνηδες για να την κάνουν ψωμί. Ελληνικές συνθέσεις σε ροκ φόρμες.

Το 2008 πεθαίνει στα Εξάρχεια, δολοφονημένο από όπλο αστυνομικού ένας έφηβος 16 ετών, ο 

Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος. Αυτό που ακολουθεί είναι η πρώτη μαζική εξέγερση μαθητών και φοιτητών μετά από 35 χρόνια. Τα παιδιά σπάνε την Omerta τους και τα σχολικά συμβούλια αποκτούν νόημα. Η δολοφονία δεν αποτελεί μόνον αφορμή, αλλά και αιτία. Μια μάχη απέναντι στο φόβο του μέλλοντος που τους επιφυλάσσεται. Έμπλεξαν όμως στην εξέγερση και διάφοροι άσχετοι και τη χάλασαν. Ο αγώνας των μαθητών συνεθλίβη αλλά ο φόβος δικαιώθηκε. Χθες, στην πορεία μνήμης των μαθητών κατά της κρατικής αυθαιρεσίας παρακολουθήσαμε μαγευτικές στιγμές από το μέλλον, με ειδική μνεία να γίνεται στη φωτογραφία όπου τα Προπύλαια έχουν γεμίσει ΜΑΤ. Το μέλλον της εκπαίδευσης σε ένα ενσταντανέ.

Τέλος, έφυγε από τη ζωή ο Nelson Mandela (Madiba) φέτος. Σε αντίθεση με τους δύο προηγούμενους, αυτός έφυγε πλήρης ημερών, στα 95 του. Πρόλαβε να ζήσει, αλλά και να στερηθεί τη ζωή, όντας 27 χρόνια φυλακισμένος. Μαχητής που πάτησε στις ιδέες του, αλλά ήξερε και να τις διαχειριστεί. Η Νότιος Αφρική παραμένει μια χώρα ανισοτήτων, με τεράστια εγκληματικότητα και σχετικά μικρό προσδόκιμο ζωής. Όμως, αυτό που κατάφερε ο Madiba ήταν να μην ξεσπάσει εμφύλιος μετά την απελευθέρωσή και την εκλογή του ως Προέδρου. Με τα κοινωνικά δικαστήρια φρόντισε λευκοί και μαύροι να έρθουν σε μια συμφιλίωση ώστε να μπορούν να ζήσουν στο ίδιο κράτος, να τους ενώνει η ίδια σημαία ακόμα και αν μιλάνε άλλες από τις έντεκα επίσημες γλώσσες του κράτους.

Η συμφιλίωση στην Ελλάδα είναι mot interdit (απαγορευμένη λέξη). Στους αριστερούς θυμίζει είτε τις ήττες τους, είτε την ανοχή τους σε ένα κομμάτι του παλιού συστήματος που έπρεπε να αποδεχτούν και στους δεξιούς τις υποχωρήσεις που έκαναν και τα προνόμια που έχασαν. Ο Σιδηρόπουλος δήλωνε ο ίδιος ‘Ασυμβίβαστος’. Εντούτοις, τραγούδησε Θεοδωράκη και συνεργάστηκε με το Μαρκόπουλο αψηφώντας τις πάρα πολλές κριτικές που ακούστηκαν τότε πριν από αυτά τα ετερογενή παντρέματα. Και έκανε πράξη τη ρήση του Ρίτσου, ότι ‘εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε απ’ τον κόσμο, εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο’. Η μουσική ενώνει κι ας μη συμφιλιώνει απαραίτητα.

Όμως στην περίπτωση Γρηγορόπουλου να συμφιλιώσεις τι με τί. Τον πολίτη, ιδιαίτερα το νέο (που αν δεν κλείσει τα 18 δε λογίζεται ακόμα πολίτης, μην ξεχνιόμαστε) με το κράτος; Ποιο κράτος; Τη νέα γενιά με τη σκληρή πραγματικότητα  της ζωής; Δεν τη βιώνει μήπως; Και στην τελική, η ζωή μπορεί να είναι άδικη και σκληρή, αλλά ο θάνατος, πόσο μάλλον αν αυτός προέρχεται από δολοφονία, παραμένει το αντίθετό της. Εδώ όμως το παράδειγμα του Mandela είναι πιο ταιριαστό. Ένας άνθρωπος που πάλεψε με ένα άδικο, ρατσιστικό και αυταρχικό σύστημα, τιμωρήθηκε από αυτό για τις ιδέες και τη δράση του και στο τέλος το κατέρριψε και το άλλαξε. Υπήρξαν πολλά θύματα του apartheid, όμως φρόντισε μετά την πτώση του να μην υπάρξουν αντίποινα. Η μάχη ήταν αποδεκτή όσο υπήρχε πόλεμος, αλλά μετά τη νίκη κάθε αντίποινο βρισκόταν εκτός πλαισίου, στη σφαίρα της εκδίκησης.

Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι ένας πεδίο μάχης στο οποίο αναπτύσσουν δυνάμεις πάνω από δύο παίχτες. Βρίσκεται στη φάση που το παραπαίον καθεστώς προσπαθεί να καρπωθεί τα τελευταία λάφυρα και όπως έχει αποδείξει η ιστορία, τα καθεστώτα προκαλούν τη μεγαλύτερη ζημιά στον πληθυσμό κατά τη διάρκεια της πτώσης τους. Όταν το καθεστώς αλλάξει, πράγμα μαθηματικά βέβαιο ότι θα συμβεί, όπως καταδεικνύουν οι περιπτώσεις όλων των κρατών στα οποία επενέβη το ΔΝΤ, καλό θα ήταν να θυμηθούν οι νέοι κλειδοκράτορες αυτό που έχουμε απολέσει εδώ και καιρό, την ανθρωπιά μας. Να δείξουν ότι δεν είναι και αυτοί δολοφόνοι και ληστές με άλλα προσωπεία, αλλά φορείς μιας νέα πραγματικότητας. Που θα οδηγήσει στο μέλλον μέσω μιας εθνικής συμφιλίωσης.