Συνεδρία 27: Ζαλισμένος και μπερδεμένος

Η βδομάδα μου ξεκίνησε καταπληκτικά. Τη Δευτέρα είχα ένα διάλογο με το Στάθη Καλύβα, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο Yale τον οποίο έχω αναφέρει αρκετές φορές σε αυτό το blog. Είχαμε μια διαφωνία για το τι ορίζουμε ως ‘δολοφονία’ και τι ως ‘εκτέλεση’ και βασικά τι υπονοείται με τη χρήση των δύο όρων. Αφορμή υπήρξε η σύγκριση των περιστατικών στο Κερατσίνι και στο Ν. Ηράκλειο.

Ο Καλύβας έλεγε ότι ενώ για το θάνατο του Φύσσα χρησιμοποιήθηκε από τα ΜΜΕ ο όρος ‘δολοφονία’ για να καταδείξει την αμεσότητα και τη βιαιότητα της πράξης, για το θάνατο των δύο μελών της Χ.Α. επιλέχτηκε η λέξη ‘εκτέλεση’ υποδηλώνοντας κάτι λιγότερο βίαιο, συνδεδεμένο συνειδησιακά με χτυπήματα αριστερόστροφης τρομοκρατίας, πχ 17 Νοέμβρη. Η δική μου άποψη ήταν ότι ο όρος ‘εκτέλεση’ είναι πιο βαρύς από τη ‘δολοφονία’. Διότι η ‘δολοφονία’ μπορεί να έχει ίδια κίνητρα από το δράστη, να γίνει εξ αμελείας, ή να αποτελεί αποτέλεσμα παρόρμησης ή/και νοητικής ασθένειας. Αντίθετα, η ‘εκτέλεση’ είναι πάντα μια προμελετημένη και προσχεδιασμένη δολοφονία, με έναν ή περισσότερους εντολείς – ηθικούς αυτουργούς και έναν ή περισσότερους εκτελεστές έναντι κάποιου δεδομένου στόχου που φέρει απαραίτητα κάποιο συμβολισμό. Ενδεχομένως επίσης να επιδιώκει υλικό όφελος, όπως συμβαίνει στις ‘εκτελέσεις’ της Μαφίας.

Δε συμφωνήσαμε ακριβώς. Ο Καλύβας επέμενε ότι για το θάνατο των δύο μελών της Χ.Α. επαναλαμβανόταν ο όρος ‘εκτέλεση’ για να γίνει η σύνδεση από το κοινό με το παρακράτος και να δημιουργηθεί η συνείδηση ότι για το περιστατικό ευθύνεται η αριστερίζουζα τρομοκρατία, που αναφύεται ξανά ως αντίβαρο στον τραμπουκισμό της Χ.Α. Πιστεύει ότι το ΜΜΕ το κάνουν αυτό για να στηρίξουν έμμεσα τη ‘θεωρία των δύο άκρων’ της κυβέρνησης, χρεώνοντας το γεγονός στο ‘αριστερό άκρο’. Σε αυτό δε διαφωνώ μαζί του, καθώς και οι δύο πιστεύουμε ότι η συγκεκριμένη θεώρηση αποτελεί γελοιότητα και μάλιστα ο Καλύβας έχει γράψει και σχετικά μιαν εξαιρετική ανάλυση στη στήλη του στην ‘Καθημερινή’. Δε μπορώ όμως να δεχτώ ότι δεν ισχύει το ‘εκτέλεση’ > ’δολοφονία’. Άσχετα με το πώς το παρουσιάζει ο παραμορφωτικός φακός των ελληνικών ΜΜΕ.

Τον Καλύβα ειλικρινά τον εκτιμώ απεριόριστα. Όμως έχει πάθει κάτι που στις θεωρητικές επιστήμες, ιδιαίτερα στον Αγγλοσαξονικό κόσμο είναι σαν ασθένεια. Κάθε θεωρητικός προσπαθεί να κάνει μιαν αναδιατύπωση των όρων και σε αρκετές περιστάσεις προσθέτει και δικές του ερμηνείες. Το πρόβλημα υφίσταται όταν ο καθένας χρησιμοποιεί διαφορετικούς όρους για να περιγράψει το ίδιο φαινόμενο. Επειδή οι ορισμοί δεν είναι λάθος μπαίνουν στο λεξιλόγιο της επιστήμης και μετά οι επόμενοι προσπαθούν να κάνουν τις διακρίσεις. Διότι δύο λέξεις είναι αδύνατον να είναι 100% συνώνυμες, οπότε η κατηγοριοποίηση και ο διαχωρισμός είναι απαραίτητος. Έχω αρχίσει και εγώ να προσβάλλομαι από το μικρόβιο, αλλά πιστεύω ότι θα προλάβω να το καταπολεμήσω πριν εξαπλωθεί.

Ήρθε όμως η Πέμπτη και κάτι που έγραψε ο καθηγητής με έκανε να προβληματιστώ. Ενώ έχει γίνει η εισβολή των ΜΑΤ στην ΕΡΤ και έχουν αρχίσει να ακολουθούν τα όσα τραγελαφικά συμβαίνουν τις τελευταίες τρεις μέρες, ο Καλύβας έγραψε ότι όλος αυτός ο ξεσηκωμός έγινε για το κλείσιμο της τηλεόρασης, αλλά για το ότι τα πανεπιστήμια δεν έχουν ανοίξει καθόλου αυτό το έτος δεν κινείται φύλλο. Και σωστά, αφού το πανεπιστήμιο εκπέμπει μια μυστηριακή αύρα που δεν ακουμπά όσους δεν εμπλέκονται άμεσα με αυτό. Αντίθετα, η τηλεόραση και το ραδιόφωνο λόγω της άμεσης επιρροής που έχουν στον πληθυσμό μπορούν και ενεργοποιούν τα αντανακλαστικά της κοινωνίας στον ελάχιστο χρόνο.

Η εικόνα των αστυνομικών έξω από το studio ενώ μεταδιδόταν πρόγραμμα, το ‘Ψυχή βαθιά’ ως τελευταία ατάκα του παραγωγού που σέρνεται βιαίως έξω από το studio, και κυρίως οι διμοιρίες ως φόντο στο υπαίθριο πρόγραμμα που στήθηκε στη Μεσογείων, είναι σκηνές από δικτατορία. Στιγμιότυπα που κοινοποιούνται σε παρόντα χρόνο και διαχέονται αυτομάτως. Η δημοσιογραφία έχει τα μέσα να παρουσιάσει τα προβλήματα και τις διώξεις που υφίσταται τάχιστα. Συγχωρέστε με που δε θα αναλύσω τις υπόλοιπες γραφικότητες, δεν είναι αυτό το θέμα μου.

Εκείνο που με θυμώνει είναι ότι τα ΜΑΤ είχαν μπει και στην ΑΣΟΟΕ πριν από περίπου ένα μήνα. Τότε όμως η αντίδραση ήταν από χλιαρή έως ανύπαρκτη. Τώρα υπολογίστε ότι το να μπαίνει η αστυνομία σε πανεπιστημιακό χώρο είναι παράνομο. Σε αντίθεση με το συμβολιστικό κομμάτι της φίμωσης του Τύπου, το πανεπιστήμιο είναι Terra Incognita για την αρχή. Εκτός βέβαια αν βρισκόμαστε σε δικτατορία. Η είδηση αφορούσε όμως μόνο όσους σπουδάζουν τώρα στην ΑΣΟΟΕ. Ούτε τις οικογένειές τους, ούτε όσους αποφοίτησαν από εκεί, ούτε καν όσους σπουδάζουν αυτή τη στιγμή σε άλλα ιδρύματα, ακόμα και των Αθηνών. Αυστηρά τους παρόντες.

Παραμένει όμως έωλο το ζήτημα ότι το πανεπιστήμιο δε συγκινεί. Θα μου πείτε εδώ ο πληθυσμός έχει πάθει ανοσία σε άλλα πιο απτά θέματα όπως: οι αυτοκτονίες, η πείνα, άνθρωποι να ψάχνουν στους κάδους για τροφή, άστεγοι να περιφέρονται στους δρόμους, παιδάκια να λιποθυμούν από την ασιτία, το πανεπιστήμιο σε πείραξε; Ναι για την ουσία του πράγματος, η οποία είναι ότι είναι ο μόνος χώρος που μπορεί να αμβλύνει το έλλειμμα παιδείας, γνώσης και νοοτροπίας (όχι με αυτή τη σειρά) που έχει σκεπάσει τη χώρα.

Χθες, Σάββατο ήμουν σε μιαν ημερίδα για τα πυρηνικά του Ιράν. Άδικος κόπος, αλλά προβλήματα του επαγγέλματος. Είναι χαζό να διοργανώνεις τέτοια συνέδρια όταν τρέχουν οι εξελίξεις. Έπρεπε πρώτα να πάρουμε στα χέρια μας τα αποτελέσματα του νέου γύρου συνομιλιών και μετά να καθίσουμε και να τα αναλύσουμε. Σε ένα διάλειμμα ένας καθηγητής του UCL μου εξηγούσε ότι απέργησαν την προηγούμενη βδομάδα διότι η κυβέρνηση της Βρετανίας προτείνει αύξηση 1% στους μισθούς των διοικητικών υπαλλήλων των πανεπιστημίων, ενώ έχουν υποστεί 13% μειώσεις τα τελευταία πέντε χρόνια και παράλληλα οι μισθοί των (πανεπιστημιακών) ερευνητών έχουν αυξηθεί 38%. Αυτό το θεώρησαν κοροϊδία και απέργησαν, με φοιτητές και καθηγητές στο πλευρό τους.

Τώρα κάντε τις συγκρίσεις με αυτό που συμβαίνει στα ελληνικά πανεπιστήμια και εξηγήστε μου και εμένα που είμαι τόσο ζαλισμένος και μπερδεμένος.