Συνεδρία 9: Καλοκαίρι

Έχω γεννηθεί σε νησί. Μεγάλο βέβαια που δεν έχει μόνο θάλασσα η οποία να διαφεντεύει κάθε πτυχή της ζωής του. Τα βουνά της Κρήτης είναι αρκετά διάσημα με μεγαλύτερο star, και όχι άδικα, τον Ψηλορείτη. Μόνο που δεν αποτελούν βουνά για διακοπές. Γυμνά και απόκρημνα βράχια τους προσδίδουν μια τραχιά όψη, αντίστοιχη με τους ανθρώπους που τα κατοικούν και προσπαθούν να τα στολίσουν με ελιές, αμπέλια, μηλιές και ροδακινιές. Την άνοιξη αν κάνει κανείς τον κόπο και τα ανέβει τον πνίγει η μυρωδιά του φασκόμηλου, το καλοκαίρι της ρίγανης και του θυμαριού. Το τελευταίο ευθύνεται για το μεγάλο πληθυσμό μελισσών στα κρητικά όρη, αλλά καθώς είμεθα μερακλήδες το μέλι δεν το εμπορευόμαστε σύμφωνα με τις επιταγές της διεθνούς οικονομίας. Το καλύτερο ο παραγωγός το κρατάει για πάρτη του και για τους συγγενείς και τους φίλους του. Μετά το πουλάει σε συγχωριανούς και πάει λέγοντας μέχρι να καταλήξει στο κέντρο του τραπεζιού σε ένα καφενείο ή σε έναν αυλόγυρο, στολίζοντας αμύγδαλα, καρύδια ή ξινομυζήθρα , ενώ το περιτριγυρίζουν απειλητικά μερικά ρακοπότηρα. Βάλε μου να πιω!

Η ρακή βέβαια, ελαφρώς ασορτί με τους ανθρώπους είναι χαΐνης. Καθότι δεν είναι ούτε τσίπουρο, ούτε ούζο να δέχεται παγάκια για να γίνει πόσιμη μπαίνει στην κατάψυξη. Αν είναι ντρέτη, δηλαδή έχει περιεκτικότητα πάνω από 40% σε αλκοόλ δεν παγώνει, αλλά γίνεται παχύρευστη και γλυκόπιοτη, για να μπορεί να συνοδεύει τα εδέσματα στις αφιλόξενες καλοκαιρινές θερμοκρασίες. Αλλά αυτό δεν είναι προνόμιο μόνο των ορεινών. Άλλωστε σα νησί και η Κρήτη έχει πολλές παραλίες. Μικρές και μεγάλες, διάσημες και κρυφές, πολυσύχναστες και ξεχασμένες από θεούς και ανθρώπους, trendy και παρθένες, παραλίες για όλα τα γούστα. Και νερά από μέτρια μέχρι τόσο διάφανα που μπορείς να φωτογραφίσεις την αφηρημένη τέχνη που δημιουργεί η άμμος ή τα βότσαλα στο βυθό από την παραλία. Και χωρίς να περάσεις ειδικό φακό. Από το Βάι μέχρι της Γραμβούσας τ’ ακρωτήρι.

Εγώ καίτοι κάτοικος Ηρακλείου μεγάλωσα σε μια υπέροχη παραλία στα νότια του νομού. Δε λέω, υπάρχουν ωραία μέρη και στα βόρεια, τα οποία επισκέπτομαι πολύ συχνά, καθημερινά για την ακρίβεια όταν είμαι κάτω, από τότε που έφυγαν φοιτητής, ως πιο προσβάσιμα από την πόλη. Αλλά τα νότια παράλια έχουν άλλη χάρη. Βασικά, μπορείς να κολυμπήσεις ότι καιρό και αν κάνει, καθώς ο αέρας σπάνια τα επηρεάζει. Είχα την τύχη λοιπόν, ο παππούς μου να έχει χτίσει ένα δωμάτια σε ένα τέτοιο μέρος. Είναι τόσο κάτω που αν ο ουρανός είναι καθαρός μπορείς να διακρίνεις τη Λιβύη να αχνοφαίνεται στο βάθος του ορίζοντα. Μέχρι να μπω στο λούκι των πανελληνίων πήγαινα εκεί για τουλάχιστον δύο με τρεις βδομάδες κάθε καλοκαίρι. Το μέρος αποτελούσε λημέρι συγχωριανών της μητέρας μου και ο καθένας έβαζε κάτι για την παρέα. Οι ερασιτέχνες ψαράδες έφευγαν το πρωί και γύρναγαν με την ψαριά της ημέρας προσφορά σε όλους τους άλλους. Οι κτηνοτρόφοι έβαζαν το κρέας εναλλάξ με τα ψάρια και τα θαλασσινά. Η δική μας συνδρομή ήταν στα ‘καύσιμα’ ως παραγωγοί κρασιού και ρακής και οπωροκηπευτικών από τη γιαγιά που ήταν ξακουστή μποστανατζού. Έτσι με παρέα και καλό φαγητό περνούσε ο χρόνος του καλοκαιριού.

Μεγαλώνοντας ανακάλυψα ότι έχω κληρονομήσει από τη μητέρα μου και από τον παππού μου ένα μεγάλο ελάττωμα: Κολυμπάω πολύ. Όταν λέω πολύ εννοώ ότι βουτάω από τη μία παραλία, πηγαίνω και βγαίνω στο διπλανό κόλπο και κάνω ένα tour de plages (γύρω παραλιών) που διαρκεί από μιάμιση μέχρι και τρεις ώρες. Χάνομαι στο νερό. Στη θάλασσα για την ακρίβεια. Έπαιζα πολλά χρόνια πόλο, αλλά η πισίνα δε σου δίνει την ελευθερία της θάλασσας. Αυτή η μυστηριακή συνύπαρξη απεραντοσύνης, απελευθέρωσης και κρυφού κινδύνου με κατακλύζει όταν τα πόδια μου χάνουν την επαφή τους με το βυθό. Έχω την ευτυχία η συμβία να διακατέχεται από το ίδιο ελάττωμα. Έτσι απέκτησα παρέα στις υδάτινες περιπλανήσεις μου τα τελευταία χρόνια και είμαστε πλέον δύο που παλεύουν με τη θάλασσα, ώστε να μην την αφήσουμε να μας βάλει από κάτω.

Όλα αυτά τα χρόνια το αγαπημένο μας παιχνίδι ήταν να πετάμε πέτρες από την προβλήτα που έδεναν οι ψαρόβαρκες μέσα στο νερό και να βουτάμε να τις βγάζουμε. Τα νερά ήταν, και παραμένουν, γυαλί πράγμα που έκανε την όλη δοκιμασία ευκολότερη. Μπορεί να μην έχω το χρόνο να μένω εκεί πια, άλλωστε και το δωματιάκι του παππού έχει καταστεί μη κατοικήσιμο, αλλά ένα – δύο περάσματα το χρόνο τα κάνω. Νερά σαν κι αυτά δε βρίσκεις εύκολα. Πόσο μάλλον όταν έχουν αιχμαλωτίσει το μεγαλύτερο μέρος των παιδικών σου διακοπών. Πριν από δύο χρόνια έχοντας πάει εκεί για να εκπληρώσω το ετήσιο τάμα ένας παιδικός φίλος που διατηρεί ταβέρνα στο μέρος μας χαιρετά. Του λέω ότι θα κάνουμε μια βουτιά και μετά θα ανεβούμε, αλλά μου απαντά: ‘Ως πλοίαρχος του αλιευτικού να σας κάμω μια πρόταση’. Του λέει η συμβία ‘Βρε συ δεν έχουμε τόσο πολύ χρόνο’. ‘Άκου να σου πω, έχω πιάσει μικρά ψάρια και λέω να μαζώξω μερικούς φίλους στη βάρκα να πάμε στο Αγιοφάραγγο να φτιάξουμε κακαβιά και να κάτσουμε’. ‘Ώπα τώρα αλλάζει’. Συμπληρώνω εγώ ‘Να πούμε στα αφεντικά να μη μας περιμένουν και μέσα. Σε πόση ώρα;’. ‘Μόλις κλείσω για μεσημέρι. Τέσσερις να είστε στην προβλήτα.’ Είχαμε τρεις ώρες να απολαύσουμε τη θάλασσα.

Μόλις έχουμε απομακρυνθεί λίγο από την παραλία με ρωτάει ‘Τι είναι το Αγιοφάραγγο;’ Αρχίζω να της το περιγράφω όπως μου είχε αρμηνέψει ο παππούς μου. Είναι ένα φαράγγι που βγαίνει σε μια παραλία λίγο πιο δυτικά από εδώ που βρισκόμαστε. Το μέρος ονομάστηκε έτσι γιατί εκεί για περίπου χίλια χρόνια μαζεύονταν μια φορά το χρόνο όλοι οι ερημίτες του νησιού. Το έκαναν όχι τόσο για να πουν ο ένας στον άλλο πόσο πιο κοντά στο Θεό έφτασαν, αλλά για να πάρουν παρουσίες. Έτσι, αν κάποιος δεν εμφανιζόταν να πήγαιναν στο σπήλαιό του να τον βρουν και να τον θάψουν. Τον έθαβαν στο χώρο που μόνασε και επιστρέφοντας φύτευαν μιαν ελιά στη χάρη του στο φαράγγι. Στο μέρος υπάρχουν δύο τρόποι να πας. Ο πρώτος, από το δρόμο που βγαίνει νότια από τη Φαιστό κάποια στιγμή θα δεις μια πινακίδα που γράφει ‘Αγιοφάραγγο’. Μπαίνεις εκεί σε ένα χωματόδρομο που είναι περίπου τρία χιλιόμετρα. Όταν φτάσεις στην είσοδο του φαραγγιού ο δρόμος σταματάει. Μετά έχει ποδαρόδρομο περίπου εννιακόσια μέτρα μέχρι την παραλία διασχίζοντας το φαράγγι. Το καλοκαίρι μπορείς να το κάνεις, αλλά το χειμώνα ο χείμαρρος δε στο επιτρέπει. Ο πιο εύκολος τρόπος είναι ο δεύτερος, να πας με βάρκα από τη θάλασσα.

Πήγαμε και καθίσαμε σε μια παραλία ξεχασμένη από το Θεό, αλλά όχι τόσο από τους ανθρώπους καθώς υπήρχαν δύο παρέες που είχαν έρθει για να κάνουν ελεύθερο camping. Ήμασταν σχεδόν όλοι που μεγαλώσαμε στην παραλία εκείνη με désous τα ταίρια μας, όσοι είχαμε τουλάχιστον. Καθίσαμε, φάγαμε, ήπιαμε, γελάσαμε και μας πήρε το βράδυ σε ένα μέρος που ο μόνος φωτισμός που έχει είναι το φως της σελήνης και των αστεριών επί δύο, λόγω του αντικατοπτρισμού της ζαφειρένιας θάλασσας. Μαζέψαμε τα πάντα και μπαρκάραμε για την επιστροφή. Γυρνώντας  ένιωθα ότι άφηνα κάτι πίσω μου, όχι γιατί περάσαμε πολύ όμορφα, αλλά γιατί όλα ήταν αληθινά και ειλικρινή. Όπως πρέπει δηλαδή μεταξύ φίλων που δε βρίσκονται συχνά, αλλά ο χρόνος έχει δημιουργήσει ένα δέσιμο μεταξύ τους υπερβατικό. Άνθρωποι με τους οποίους μπορείς να είσαι ο εαυτός σου αφήνοντας τα ψέματα.

Τώρα γιατί τα γράφω όλα αυτά; Είμαι είκοσι εννιά χρονών και φέτος είναι η πρώτη χρονιά που μάλλον δε θα καταφέρω να κατεβώ καθόλου στην Κρήτη το καλοκαίρι. Άργησαν πολύ από τη δουλειά μου να ενημερώσουν για τις άδειες και έμαθα το κενό μου αυτή τη βδομάδα. Τα εισιτήρια για Ελλάδα είναι ακριβότερα από το να πας Βραζιλία και δεν μπορώ να διαθέσω τόσο μεγάλο ποσό. Έτσι για πρώτη χρονιά δε θα έχει κιθάρες και μπύρες σε νυχτερινό μπάνιο, δε θα μπορέσω να μαζέψω την παρέα να πάμε στη θάλασσα, δε θα προσπαθώ να πείσω τον πατέρα μου ότι τα σταφύλια δεν είναι ακόμα έτοιμα για να τα κόψουμε για το κρασί όσο θα είμαι κάτω, δε θα με ζαλίσει η ζέστη της Νότιας Κρήτης, δε θα εκπληρώσω το τάμα μου στην παραλία που μεγάλωσα. Πείτε επιλεκτικό, καλομαθημένο, ρατσιστή, αλλά στα νερά της Γηραιάς Αλβιόνας εγώ δεν καταδέχομαι να βουτήσω. Για εμένα είναι άλλο πράγμα και φέτος δε θα μπορέσω να το ζήσω το καλοκαίρι.